نقش رسانهها در فرآیند تفکر؛ موضوع کلیدی ارائه شده در نشست دوم از مجموعه نشستهای «تفکر و نگرش منسجم: اندیشه پژوهش»
دکتر داریوش محجوبی، استاد دانشگاه تگزاس آمریکا در دومین نشست از مجموعه نشستهای «تفکر و نگرش منسجم: اندیشه پژوهش» که مورخ 12 خرداد سال جاری در محل پژوهشکده مطالعات فناوری برگزار گردید بر اهمیت جایگاه رسانه به عنوان بستری قدرتمند در فرآیند تفکر تأکید نمودند.
ایشان در ابتدای این نشست با مرور مباحث طرح شده در جلسه پیشین بیان داشتند: متدولوژی، نحوه تفکر ما را تعیین میکند و ما آنگونه فکر میکنیم که متدولوژی به ما میگوید و اگر این متدولوژی تغییر کند نحوه بیان ما از پدیده ها نیز متفاوت خواهد بود؛ اما سوال اینجاست که جایگاه رسانه در این میان به چه نحو است؟ در پاسخ باید گفت که رسانه به مانند متدولوژی تعیین کننده تفکر ما نیست اما می تواند آنچنان تأثیرگذار باشد تا متدولوژی که تفکر ما از آن سرچشمه میگیرد را تغییر دهد و بنابراین به نوعی نقش تسهیلگر را در فرآیند اندیشیدن برای ما ایفا میکند.
دکتر محجوبی «رسانه» را به عنوان تمامی ابزارها و ساختارهایی که می توانند در راستای «انتقال دانش» و «تسهیل دانایی» به ما یاری رسانند معرفی کرده و در ادامه تاریخچهای مختصر از سیر تکوینی رسانه ها از آغاز پیدایش زبان و گفتار تا ظهور رسانه های پیشرفته کنونی را عنوان نمودند.
ایشان در پایان به نقش نماد یا مدل در شکل گیری محتواهای رسانهای اشاره و آن را به دو بخش نمادهای فیزیکی و طبیعی (که در جهان پیرامون به صورت واقعی و طبیعی وجود دارند مانند مدل DNA) و نمادهای مفهومی (مانند مدل های تمثیلی یا استعاره ای که کاملا قراردادی و انسان ساخته هستند و در دنیای واقعی وجود ندارند) تقسیم نمودند. به تعبیر ایشان، رنگ قرمز یک مدل مفهومی است چرا که در فرهنگها و بسترهای کاربردی متعدد، مفاهیم متمایز و گاه متناقضی دارد. رنگ قرمز به عنون یک نماد، در جایی نماد خطر، در جایی نماد شادی ،در یک ایدئولوژی نماد خون و در فرهنگی دیگر نماد شکوه و سلطنت و قدرت است .
نکته کلیدی اینجاست که رسانه از تمامی این مفاهیم بهره میگیرد تا روایت خود را به بهترین شکل ممکن برای مخاطب خود تعریف کند تا بر شیوه تفکری او تأثیر گذارد.
در پایان نیز ایشان به سوالات حاضران پاسخ گفتند.